Wspólne Środowisko Danych (CDE) – komunikacja na wielu poziomach.

Najważniejszą funkcją jaką realizuje Wspólne Środowisko Danych (Common Data Environment według ISO 19650) jest zapewnienie dostępu do aktualnych wersji zbiorów informacji (information containers) – plików różnego typu, w tym baz danych, modeli 3D, dokumentacji rysunkowej, etc. Być może równie ważne jest jednak zapewnienie płynnej komunikacji pomiędzy uczestnikami projektu.

Komunikacja to jednak przysłowiowy „temat rzeka”. Realizacja tych skrajnych form komunikacji, przede wszystkim tej najbardziej formalnej, nie wymagała do niedawna stosowania technologii IT. Obecnie wiele spraw urzędowych można już załatwić drogą elektroniczną. Co ciekawe, zagrożenia związane z pandemią zmusiły nas do fizycznej izolacji, przez co nieformalna komunikacja przeniosła się również do świata wirtualnego.

Pierwszy poziom CDE – komunikacja w zespole zadaniowym

Pierwszym poziomem komunikacji, która jest realizowana w ramach Wspólnego Środowiska Danych jest bieżąca komunikacja w zespole projektowym – zazwyczaj jednej branży, np. w biurze architektonicznym, konstrukcyjnym lub instalatorskim. W nomenklaturze norm ISO 19650 taki nazywany on jest zespołem zadaniowym – task team. W tym przypadku główne procesy będą zazwyczaj realizowane na jednej platformie softwarowej (choć nie jest to zasadą). Komunikacja wymaga odpowiedniej dynamiki ale, by była skuteczna, także umiejscowienia komunikatów w kontekście projektu. Idealnym środowiskiem jest model 3D, który pozwala najtrafniej odczytać intencje nadawcy komunikatu. Nowoczesne narzędzia projektowe zazwyczaj posiadają funkcjonalność wspierającą ten poziom komunikacji.

BIMcloud – razem w chmurze

Jako przykład narzędzia wspierającego komunikację pierwszego poziomu jest funkcja Teamwork programu Archicad realizowana na platformie GRAPHISOFT BIMcloud. Gdy powstała przeszło 12 lat temu, była pierwszym tego typu rozwiązaniem i wyznaczyła kierunek dla podobnych funkcjonalności w innych programach, dlatego można ją uznać za swego rodzaju standard. Funkcja pozwala w sposób dynamiczny synchronizować aktualny stan modeli, zarządzać rezerwacją elementów przez poszczególnych użytkowników oraz wspiera wymianę krótkich wiadomości tekstowych osadzonych w kontekście modelu. Wiadomości są rejestrowane, ale mają prostą strukturę i małą liczbę parametrów, dzięki czemu zapewniona jest duża dynamika komunikacji. Funkcjonalność doskonale wspiera wymianę informacji w środowisku roboczym w trakcie projektowania.

Z pewnością Teamwork Archicada może stanowić ważną część Wspólnego Środowiska Danych będąc najszybszym sposobem wymiany wiadomości i synchronizacji modeli. Nie pozwala jednak śledzić postępu zadań powiązanych z komunikatami w sposób zorganizowany. Dlatego też nie zapewnia wystarczająco kontrolowanego środowiska wymiany informacji dla koordynacji międzybranżowej oraz realizacji procedur zapewnienia jakości. Aby zrealizować te procesy musimy przejść na wyższy poziom komunikacji.

Drugi poziom CDE – koordynacja dzięki współpracy

Na drugim poziomie stoi komunikacja pomiędzy wieloma podmiotami, które łączy wspólny cel wytworzenia wysokiej jakości rezultatu np. projektu wielobranżowego lub gotowego budynku. Takie szersze grono uczestników projektu, w którego skład wchodzi wiele zespołów zadaniowych (biur projektowych branżowych, wykonawców różnego rodzaju robót budowlanych, etc.) działających zazwyczaj pod kierownictwem tak zwanego głównego, bądź generalnego projektanta albo wykonawcy, nazwany został w normie ISO 19650 zespołem wykonawczym (delivery team). Cechą wspólną tych podmiotów jest fakt, że wszyscy wykonują procesy modelowania na zbiorach informacji i w związku z tym dysponują własnym natywnym środowiskiem softwarowym. Poszczególne elementy układanki muszą być oczywiście ze sobą skoordynowane – to znaczy muszą być doprowadzone do wzajemnej zgodności – zarówno w wersji merytorycznej, jak i geometrycznej.

O ile w przypadku budowy, wszystkie niezgodności muszą zostać rozwiązane, aby budynek powstał (często są rozwiązywane na bieżąco w trakcie realizacji prac), o tyle w przypadku projektu, stare powiedzenie „papier wszystko przyjmie”, można po wprowadzeniu technologii BIM sparafrazować jako „model wszystko przyjmie”. Oczywiście niezgodność poszczególnych zbiorów danych, w tym modeli, jest zjawiskiem niepożądanym i należy je wyeliminować. Aby osiągnąć ten cel, opracowania poszczególnych zespołów zadaniowych muszą być ze sobą regularnie konfrontowane, a wszelkie rozbieżności muszą być rozwiązywane.