Dobre praktyki pracy w Archicadzie

Niektórzy nie mogą bez nich sprawnie funkcjonować i twierdzą, że są niezbędnym aspektem naszej codzienności. Inni z kolei argumentują, że istnieją po to by je łamać, a sztywne ramy jawią im się głównie jako opresja na wolności jednostki.

Zasady, bo o nich mowa, są przedmiotem niezliczonych dyskusji dotyczących chociażby współżycia społecznego, rodzinnego, czy porządku prawnego. Czy jednak istnieją zasady, które rządzą projektowaniem BIM i pracą w Archicadzie? Czy warto je formułować?

Wydaje się, że przynajmniej zastanowienie się nad nimi, może być korzystne dla ułożenia systemu pracy. Nie mamy tu bynajmniej na myśli nadmiernie sztywnych reguł, zaciskających na nas ciasny gorset ograniczeń. Pamiętajmy, że zasady w przeciwieństwie do reguł można spełnić w mniejszym lub większym stopniu. Mowa zatem raczej o tak zwanych dobrych praktykach, czyli drogowskazach, które wskażą nam najprostszą ścieżkę do celu jakim jest zrealizowany projekt. Poniżej przedstawiamy subiektywną listę dobrych praktyk, które bazują na naszych wieloletnich doświadczeniach w projektach BIMowych. 

Pojedyncze źródło informacji

Jest to zdecydowanie Święty Graal wszystkich BIMowych dobrych praktyk. Powstanie tej zasady ma swój początek w czasach, w których cechy nie mogły być przypisywane do konkretnego elementu. Przykładowo: w środowisku CAD ściana narysowana liniami na rzucie, nie ma żadnego faktycznego powiązania z liniami reprezentującymi tą samą ścianę w przekroju. Skutkiem tego każdy jej opis (na przykład dotyczący odporności pożarowej) musi być dodawany osobno na każdym rysunku. Edycja jednego z nich, nie pociąga za sobą zmiany pozostałych. Taki sposób postępowania jest obarczony ryzykiem licznych błędów. 

Na szczęście współczesne oprogramowanie BIM, takie jak Archicad, jest zbudowane wokół zasady pojedynczego źródła informacji. Mówi ona, że każda informacja w projekcie powinna być wprowadzana tylko jeden raz, a następnie można ją wizualizować na różne sposoby. 

Przykładowo modelując okno, staje się ono źródłem informacji dla wszystkich ujęć projektu. Zmiana jego rozmiaru w modelu 3D, spowoduje automatyczną zmianę geometrii lub właściwości na rzucie, w przekroju i w zestawieniu. Warto pamiętać o tej zasadzie jako o najważniejszej wytycznej i korzystać z funkcji Archicada, które są jej emanacją. Przykładem mogą być: info projektu, info arkusza, właściwości elementów lub automatyczne zestawienia. Dzięki zastosowaniu tej zasady znacznie zminimalizujemy ryzyko rozbieżności w projekcie.

Standaryzacja

Zasada standaryzacji może z kolei wspomóc organizację pracy. Mówi, że informacje, które wprowadzamy do modelu powinny być czytelne i łatwe do interpretacji. Dlatego też warto operować ujednoliconymi standardami nazewnictwa, kodyfikacją czy numeracją rysunków. Elementy te powinny być częścią wzorca projektu, od którego zaczynamy pracę. Dzięki temu każdy członek zespołu projektowego będzie swobodnie poruszał się w nowym projekcie, ale również najefektywniej wykorzystamy oprogramowanie.

Przykładem narzędzia w Archicadzie, które pomaga w standaryzacji są Ulubione, które umożliwiają zapisywanie najczęściej stosowanych elementów w uporządkowanej strukturze folderów. Z kolei stosowanie powtarzalnej numeracji arkuszy, pozwoli nam wykorzystać możliwość ich automatycznego numerowania. Tego typu działania zapewnią wyższą jakość opracowań i ich powtarzalność.

Najpierw dane, później geometria (uproszczona)

Modelując często ulegamy fałszywemu przeświadczeniu, że projekt bardziej szczegółowy oznacza projekt lepszy. Przede wszystkim warto zauważyć, że lepszy projekt to taki, który odpowiada faktycznym potrzebom inwestora. Wymodelowanie każdej śruby w projekcie może być satysfakcjonujące i przyjemne jednak przeważnie okazuje się niepotrzebne. 

W wielu przypadkach model geometryczny może zostać zastąpiony informacją. Każde nasze działanie powinno być poprzedzone refleksją na ten temat. Przykładem mogą być drzwi z zamontowanym samozamykaczem. Poza szczególnymi przypadkami nie potrzebujemy jego modelu. Całkowicie wystarczająca będzie zapisana w obiekcie drzwi informacja o tym, że posiadają one taki element wyposażenia. Informacja ta może następnie zostać prosto zwizualizowana w zestawieniu.

W tym kontekście warto również zwrócić uwagę na fakt, że złożona geometria bardzo mocno wpływa na zasoby obliczeniowe sprzętu. Szczególną rolę odgrywają tu elementy obłe, które składają się z dużej ilości poligonów. W krytycznych sytuacjach jeden bardzo złożony obiekt potrafi spowolnić działanie całego projektu. Dlatego starajmy się możliwie upraszczać geometrię elementów, które modelujemy. Dzięki temu pliki będą działać sprawnie aż do końca procesu projektowego. 

Mniej znaczy lepiej

Z powyższą zasadą wiąże się również aspekt zmniejszania ilości elementów w projekcie. Dotyczy to zarówno aspektu geometrii jak i samej organizacji pliku. Modelując budynek starajmy się używać jak najmniejszej, niezbędnej ilości elementów. Dzięki temu łatwiej zapanujemy nad modelem i zachowamy większą elastyczność w jego modyfikacji. 

Drugi aspekt dotyczy struktury samego pliku. Wykorzystanie bardzo dużej ilości atrybutów, na przykład warstw czy materiałów budowlanych, może się wydawać z początku kuszące, jednak w praktyce tylko spowalnia decyzje projektowe. Utrudnia również poruszanie się po projekcie i wydłuża czas poszukiwania konkretnych danych. 

Sortowanie informacji i porządkowanie

Skoro mówimy już o ilości elementów w projekcie, to warto pamiętać również o utrzymywaniu higieny środowiska pracy. Mówi o nim zasada sortowania informacji i porządkowania. W Archicadzie wszystkie elementy mają dla siebie odpowiednie “pojemniki”, dlatego pamiętajmy aby wkładać do nich elementy zgodnie z opisem na “pokrywce”. Nie rysujmy zatem rozwinięć na rzucie, a narzędzia elewacja nie używajmy do tworzenia detali. Każdy element, widok i ujęcie opisujmy zgodnie ze standardem pracowni.

W łatwej orientacji w projekcie pomóc może również czyszczenie go ze zbędnych elementów: nadmiarowych ujęć, zbędnych atrybutów, obiektów bibliotecznych lub po prostu niepotrzebnych elementów projektu, otaczających nasz model. Docenią to nasze koleżanki i koledzy, które otworzą po nas plik projektu.

Jednym z ważnych przejawów tej dobrej praktyki jest przyporządkowywanie elementów do kondygnacji. Każdy element może należeć tylko do jednej z nich. Jest to podstawowy sposób podziału budynków i jest on stosowany w codziennym życiu ale również w strukturze formatu IFC. Dlatego też dyscyplina w tym zakresie jest szczególnie ważna. W przeciwnym wypadku model nie będzie użyteczny dla innych branż.

Sprawdzanie jakości

Ostatnim elementem układanki jest kontrola. W zespołach projektowych zaufanie to rzecz podstawowa, jednak nawet najlepszym projektantom zdarza się popełniać błędy. Dlatego też nie bójmy się sprawdzać efektów naszej pracy i pozwalajmy to robić innym członkom zespołu. 

W Archicadzie mamy do tego cały zestaw narzędzi. Przykładowo możemy wykorzystać warianty graficzne do podkreślenia kolorystycznego elementów konstrukcyjnych. Dzięki temu zweryfikujemy, czy wszystkie właściwości zostały odpowiednio określone. Z kolei zestawienia mogą zostać użyte do sprawdzenia, czy różne elementy projektu zostały prawidłowo sklasyfikowane, albo czy posiadają wszystkie niezbędne właściwości. Dobrze pojęta kontrola zaowocuje to spokojniejszym snem wszystkich członków zespołu i mniejszą ilością problemów na budowie.

Czy można łamać zasady?

Architektoniczna anegdota mówi, że aby wygrać konkurs, trzeba złamać przynajmniej jeden punkt jego regulaminu. Być może jest w tym element prawdy, dlatego pamiętajmy, że zaprezentowane tu dobre praktyki można reinterpretować, rozszerzać i zawężać zgodnie z własnymi potrzebami. Nie bójmy się ich stosować, ale też nie trzymajmy się ich kurczowo. Z czasem część z nich możemy odrzucić, bo nie będą pasowały do naszego sposobu pracy. Jednak niektóre z pewnością zostaną z nami na dłużej i pomogą nam w realiach codziennej pracy. Jeśli zechcecie Państwo wdrożyć je w swojej pracowni, warto skorzystać z Wzorca Multibim, ponieważ stanowią one fundament jego podstawowych założeń.