Potrzeba otwartych standardów

Jest to pierwszy z serii artykułów omawiających korzyści płynące z stosowania otwartych standardów w projektach dla różnych grup interesariuszy.

Od prawie dwudziestu lat z zaciekawieniem, które z czasem przerodziło się w fascynację, przyglądam się działalności buildingSMART International i rozwojowi standardów wymiany informacji tworzonych przez społeczność tej organizacji.

Świadomość potrzeby stosowania tak zwanych otwartych standardów do dziś nie jest jeszcze powszechna – kilkanaście lat temu wiedza o ich istnieniu była niszowa, a jeśli już ktoś o nich słyszał, traktował je jak egzotykę. Dotyczyło to nie tylko Polski, ale również krajów uznawanych za najbardziej rozwinięte, takich jak Wielka Brytania czy Niemcy. Wyjątek stanowiły kraje skandynawskie, w szczególności Finlandia, w których ziarno technologii BIM i otwartego podejścia padło na podatny grunt.

Potrzeba otwartych standardów

„
To, czego potrzebuje branża [budowlana], to „BIG open BIM”, który integruje cały łańcuch wartości i charakteryzuje się pełną interoperacyjnością oprogramowania i otwartym dostępem do informacji. Wyzwania techniczne prawdopodobnie będą wkrótce przezwyciężone. Większym wyzwaniem może okazać się zmiana istniejących procesów i poprawa współpracy, w tym wymiany danych
”^[1]

Odpowiedź na pytanie o potrzebę otwartych standardów w budownictwie była znana zapewne długo zanim te standardy zostały opracowane i dzisiaj wydaje się oczywista. Warto jednak przyjrzeć się, jak ich powszechność wpływa lub będzie w przyszłości wpływała na poszczególnych uczestników procesów budowlano-inwestycyjnych. Poniżej analizuję krótko korzyści płynące z dostępności otwartych standardów dla projektantów i konsultantów. Skupiam się na zaletach idei openBIM dla konkretnych uczestników, nie zaś korzyściach płynących z zastosowania samej technologii BIM, o których w sposób wyczerpujący napisano w innych artykułach w naszej bazy wiedzy.

Projektanci i konsultanci – dostęp do zleceń i swoboda wyboru narzędzi

„
Stosując openBIM w procesie projektowania mamy ten sam model w różnych aplikacjach. Skróciliśmy czas procesu projektowania, ponieważ̇ przenosiliśmy model pomiędzy używanymi programami obliczeniowymi. openBIM pozwala nam nie tylko na łatwe przenoszenie modeli MES (FEM – Finite Element Method) w programach obliczeniowych, ale również̇ na koordynowanie projektów w spójny i ustandaryzowany sposób.
”^[2]

Branża projektowa jest bardzo zróżnicowana. Skala, specjalizacja, poziom cyfryzacji biur jest bardzo różny. Spektrum organizacji realizujących zadania projektowe rozciąga się od indywidualnych projektantów, poprzez kilkuosobowe, często autorskie pracownie architektoniczne, działy projektowe firm budowlanych, wielobranżowe biura kilkudziesięcio, bądź kilkuset osobowe, aż po wielkie konglomeraty projektowe zatrudniające tysiące projektantów wszystkich branż na całym świecie. Dla każdego z wymienionych typów organizacji wymiar korzyści płynących z stosowania openBIM może być inny, niemniej jednak nie ulega wątpliwości, że dla wszystkich dostępność otwartych standardów ma duże znaczenie.

Można z całą pewnością stwierdzić, że wybór narzędzi powinien być autonomiczną decyzją podyktowaną potrzebami technicznymi i biznesowymi firm projektowych. W tym właśnie duchu pracują specjaliści związani z szeroko rozumianym budownictwem działający wspólnie w ramach buildingSMART. Stworzone przez tę organizację otwarte standardy takie jak IFC służący do transferu modeli, czy BCF służący do komunikacji, dają projektantom tę swobodę. Jako standardy ISO są one powszechnie stosowane przez podmioty procesów budowlano-inwestycyjnych na całym świecie. Ich popularność rośnie z roku na rok, a już w tej chwili są wymagane w wielu krajach europejskich.

Niezależnie od tego, czy chodzi o optymalizację kosztu oprogramowania, poprawę koordynacji międzybranżowej, czy komunikacji, albo możliwość uczestnictwa w projektach finansowanych ze środków publicznych – biura projektowe mają pełną swobodę podejmowania decyzji dotyczących stosowanych systemów informatyczny, co jest istotnym celem idei openBIM.

Artykuł jest fragmentem tekstu, który ukaże się drukiem w publikacji Urzędu Zamówień Publicznych pt. „BIM – innowacyjne podejście do zamówień publicznych w sektorze budowlanym”.

^[1] World Economic Forum. Shaping the Future of Construction. www3.weforum.org. 2018. Available at: <http://www3.weforum.org/docs/WEF_Shaping_the_Future_of_Construction_full_report__.pdf (tłum. autora)

^[2] Jacek Boruc: „Projektowanie strukturalne wspomagane przez openBIM”, rocznik buildingSMART Polska 2021/22.