Oficjalny dostawca Archicada w Polsce | Członek buildingSMART

Biblioteki obiektów i modeli BIM – skąd je pobrać?

Archicad jako jeden z niewielu programów na rynku nie wymaga pobierania żadnych dodatkowych obiektów, aby rozpocząć w nim płynną, sprawną pracę. Zawarte w programie biblioteki są w stanie zaspokoić potrzeby zdecydowanej większości projektów kubaturowych. Znajdziemy w nich setki parametrycznych obiektów takich jak meble, urządzenia, oświetlenie i inne. Każdy taki obiekt jest elementem parametrycznym, co oznacza, że posiada wiele możliwości konfiguracji.

Oczywiście zdarzają się sytuacje, w których wspomniana biblioteka okaże się niewystarczająca. Przykładowo, w projektach wnętrz zwykle korzystamy z konkretnych modeli mebli i musimy je odwzorować z należytą precyzją i realizmem. Również projektując obiekty kubaturowe możemy potrzebować elementów spoza biblioteki Archicada np. nietypowego okna lub drzwi. Na szczęście każdą z tych potrzeb można prosto zaspokoić. Istnieje wiele źródeł dodatkowych obiektów bibliotecznych, z których możemy skorzystać. Jeśli jednak nie znajdziemy odpowiedniego, gotowego obiektu BIM, możemy szybko samodzielnie stworzyć obiekt biblioteczny na podstawie wymodelowanej przez nas geometrii lub pobranego modelu 3D. Możliwości jest wiele – w tym artykule wprowadzimy Cię w tajniki elementów bibliotecznych stosowanych w Archicadzie.

Menedżer bibliotek 

Zarządzanie bibliotekami w Archicadzie odbywa się poprzez tak zwanego Menedżera bibliotek. Znajdziesz go w menu Plik>Biblioteki i obiekty>Menedżer bibliotek. W tym miejscu możemy organizować ich strukturę, zawartość oraz wgrać dodatkowe biblioteki lub pojedyncze obiekty. To również miejsce gdzie sprawdzisz listę brakujących elementów bibliotecznych w projekcie. Możemy rozróżnić dwa podstawowe rodzaje bibliotek:

  • Biblioteka wewnętrzna
  • Biblioteka zewnętrzna (lokalna lub BIMcloud)

Biblioteka wewnętrzna jest integralną częścią pliku projektu, a to oznacza, że wraz z nim jest zapisywana, przenoszona i ma znaczący wpływ na jego wielkość. Zawiera ona obiekty danego projektu, takie jak przykładowo utworzone i zapisane przez użytkownika własne elementy drzwi lub okien, elementy schodów, czy zaimportowane do projektu tekstury wykończeń. Biblioteka wewnętrzna może posiadać strukturę folderów, w których przechowywane mogą być obiekty w formacie .gsm ale również pliki graficzne w formatach .png, .jpg etc. 

Biblioteka zewnętrzna jest z kolei przechowywana w zewnętrznym folderze i korzystają z niej różne projekty. Folder ten może znajdować się na naszym dysku lub na naszym serwerze BIMcloud. Typowym przykładem biblioteki zewnętrznej jest domyślna, podstawowa Biblioteka Archicada – znajduje się ona przeważnie w folderze, w którym zainstalowaliśmy program. Biblioteki zewnętrzne to najczęściej całe, podłączone foldery zawierające pliki .gsm lub też pliki zbiorów obiektów w formacie .lcf.

Szczególny przypadek stanowią biblioteki zewnętrzne w projektach Teamwork. Ponieważ z jednego pliku korzysta wtedy wielu użytkowników, wszyscy muszą posiadać dostęp do tego samego źródła obiektów. Dlatego też w takim przypadku biblioteki znajdują się na serwerze BIMcloud. Taką bibliotekę można oczywiście dodać również do projektu indywidualnego – pod warunkiem, że serwer jest dostępny w sieci.

Podstawowe formaty plików bibliotecznych Archicada

Obiekty Archicada są tworzone przy pomocy języka programowania GDL (Geometric Description Language) – bazującego na języku BASIC. Dlatego bardzo często możemy spotkać się z określeniem ich mianem “obiektów GDL”. Obiekty takie mogą być kodowane, tworzone przy pomocy środowiska PARAM-O lub też zapisywane w Archicadzie o czym opowiemy w dalszej części artykułu. Do podstawowych formatów obiektów bibliotecznych Archicada należą pliki o rozszerzeniach: 

  • .gsm – jest to podstawowy format dla pliku obiektu Archicada. Rozszerzenie .gsm posiadają wszystkie samodzielnie stworzone lub pobrane obiekty w bibliotece wewnętrznej programu;
  • .lcf – to rozszerzenie z kolei stanowi zbiór wielu obiektów Archicada zapisanych w formacie .gsm. Przykładowo w takim właśnie pliku zbioru obiektów przechowywana jest domyślna Biblioteka Archicada. Istnieje możliwość utworzenia własnego pliku zbioru obiektów. Często z takiego formatu będą korzystały również biblioteki producentów, które możemy załadować do projektu.

Jednocześnie należy zaznaczyć, że biblioteki mogą w sobie zawierać pliki innych formatów. Przykładem mogą być pliki grafiki rastrowej takie jak .jpg, .png, .tiff – stosowane do nadawania tekstur w wykończeniach Archicada. W bibliotekach możemy również przechowywać pliki .hdr do oświetlania scen renderingu, czy pliki .ies zawierające informacje tym jak światło lamp jest rozprowadzane po pomieszczeniu.

Biblioteka Archicada jest modyfikowana i ulepszana przy każdej nowej wersji programu. Dlatego też przy przejściu na nową wersję kluczowe jest poprawne wykonanie migracji bibliotek, czyli procesu ich tłumaczenia na nowsze wersje obiektów. Więcej na ten temat dowiesz się z naszej serii artykułów.

Skąd wziąć obiekty biblioteczne do Archicada?

Przede wszystkim chcąc rozszerzyć możliwości programu pamiętajmy, że najlepszą opcją jest korzystanie z natywnych narzędzi i obiektów programu. Mają one po prostu przeważnie mniej ograniczeń niż obiekty biblioteczne. Ważna jest tu kreatywność i twórcze wykorzystanie narzędzi. Przykładowo płotek śniegowy możemy prosto wymodelować narzędziem Balustrada, a do tworzenia płytek możemy skorzystać z narzędzia Przegroda Strukturalna. Zatem zanim użyjemy w projekcie czyjegoś obiektu, upewnijmy się, że jest on dobrej jakości i czy stopień jego parametryzacji jest wystarczający by móc nim przedstawić różne rozwiązania.

Jeśli jednak potrzebujemy konkretnego produktu, możemy skorzystać z bardzo dużej ilości szeroko dostępnych bibliotek obiektów. Bardzo często dostarczają je sami producenci na swoich stronach internetowych. Przykładowo swoje biblioteki okien dachowych do Archicada oferują obaj najpopularniejsi producenci okien dachowych: Fakro oraz Velux, czy producent drzwi i ogrodzeń Wiśniowski. Obiekty różnych producentów możemy również znaleźć na portalach zajmujących się tworzeniem baz obiektów BIM, takich jak przykładowo:

Nie mogę wyszukać odpowiedniego obiektu GDL – co zrobić?

Jeśli jednak popularne strony z obiektami zawiodły, nadal nie jesteśmy na straconej pozycji. Wielu producentów udostępnia modele 3D swoich produktów w innych formatach, które Archicad również może zaimportować i przy okazji automatycznie zamienić na obiekty GDL. Przykładowo są to formaty:

  • SketchUp (.skp) – rozszerzenie dotyczy obiektów, które zostały wykonane w programie Sketchup. Wczytanie obiektu pobranego z 3D Warehouse jest bardzo proste. Wystarczy wybrać z menu Plik>Współdziałanie>Łącz.
  • 3d Studio File (.3ds) – to bardzo popularny wśród projektantów i grafików format wymiany obiektów. Archicad umożliwia wczytanie plików .3ds po zainstalowaniu darmowego dodatku dostępnego tutaj. Funkcja ta pojawia się jako nowa pozycja menu, a importowany plik zamieniany jest na obiekt Archicada. Instrukcję wczytania plików tego typu znajdziesz tutaj
  • Autodesk Revit Family (.rfa) – to format plików rodziny Revit, który zawiera informację BIM. Począwszy od wersji 25, Archicad posiada wbudowaną funkcję importowania plików RFA jako obiektów GDL. W celu importu takiego pliku wystarczy wybrać Plik>Biblioteki i obiekty>Importuj RFA jako obiekt GDL. 
  • IFC (.ifc) – pliki Industry Foundation Classes są obsługiwane przez Archicada. Ten otwarty, neutralny format wymiany danych powstał z myślą o międzybranżowej współpracy. Na wielu portalach można znaleźć obiekty biblioteczne dostarczone w tym formacie.
  • Rhino (.3DM) – modele zapisane w programie Rhino również mogą być zarówno otwarte w Archicadzie jak i zaimportowane z automatyczną zmianą na obiekt GDL. W tym celu wystarczy przejść do menu Plik>Biblioteki i obiekty>Importuj plik 3DM Rhino jak obiekt.
  • Collada (.dae) – pliki Collada mogą zostać zaimportowane przy pomocy funkcji Plik>Współdziałanie>Łącz. Obiekt tego typu również zostanie automatycznie przekonwertowany na obiekt GDL Archicada.

Jak stworzyć swój własny obiekt biblioteczny Archicada?

Przede wszystkim, aby tworzyć własne obiekty, nie musisz posiadać umiejętności programowania. Konieczna jest ona jedynie wtedy, jeśli chcesz tworzyć obiekty parametryczne. Jeśli jednak chcesz zajmować się projektowaniem, a nie programowaniem – pamiętaj, że możesz bezpośrednio w Archicadzie zapisywać elementy wymodelowane różnymi narzędziami jako obiekty biblioteczne.

Wystarczy, że zaznaczysz odpowiednie elementy, a następnie wejdziesz do menu Plik>Biblioteki i obiekty>Zachowaj zaznaczenie jako. W ten sposób możesz bardzo prosto stworzyć obiekty, własne skrzydła okien i drzwi oraz inne elementy takie jak i indywidualne opisy – etykiety, tytuły.

Nieocenioną pomoc w tworzeniu własnych obiektów może również stanowić dodatek Library Part Maker. Tworzenie w nim elementów bibliotecznych jest możliwe w oparciu o intuicyjny, graficzny interfejs, który pozwala szybko dopasować reprezentację 2D i 3D oraz pozwolić na jej kontrolowanie z poziomu Opcji reprezentacji modelu. Korzystanie z dodatku wymaga aktywnej Karta Multibim. Jeśli chcesz dowiedzieć się jak korzystać z tego narzędzia, zachęcamy do obejrzenia webinaru na ten temat w naszym Panelu Klienta.

Podsumowanie

Jak widzisz bibliotekę Archicada można rozbudowywać na wiele sposobów o dowolną liczbę potrzebnych nam elementów. Warto jednak pamiętać o dobrej organizacji jej struktury i zarządzaniu nią. Dlatego też na koniec przedstawiamy garść dobrych praktyk, które pomogą Ci dobrze i wydajnie korzystać z bibliotek:

  • Jeżeli korzystasz z serwera BIMcloud warto zastanowić się czy nie przechowywać tutaj wszystkich firmowych bibliotek. Główną zaletą takiego rozwiązania będzie szybka aktualizacja bibliotek dla wszystkich użytkowników. Projekty indywidualne w formacie .pln, również mogą korzystać z biblioteki umieszczonej na serwerze Bimcloud. Bimcloud Basic, czyli darmowa wersja oprogramowania do współpracy Teamwork, również posiada taką funkcjonalność. Więcej informacji znajdziesz na naszej stronie o Bimcloud.
  • Twoja wewnętrzna biblioteka powinna służyć jako biblioteka projektu, która zawiera tylko właściwe dla niego obiekty. Dzięki temu, że zapisują się one bezpośrednio w pliku projektu, będą zawsze dostępne do użycia lub edycji.
  • Zanim użyjesz pliku obiektu pobranego od zewnętrznego dostawcy, postaraj się go przetestować w osobnym, czystym pliku. Podobnie postępuj importując jakąkolwiek geometrię 3D. Pozwoli Ci to uniknąć bałaganu w atrybutach i bibliotekach.
  • Postaraj się, aby wewnętrzna biblioteka była mała oraz uważaj na pliki obiektów bibliotecznych, które zajmują dużo miejsca. Jeden taki obiekt powielony wiele razy w projekcie potrafi skutecznie spowolnić jego działanie.
  • Jeśli chcesz użyć własnego obiektu w kilku projektach, zamiast zapisywać go w wewnętrznej bibliotece, lepiej będzie umieścić go w Bibliotece biura przechowywanej na BIMcloud, do którego dostęp mają wszyscy użytkownicy. Taka biblioteka może być na starcie podpięta w Twoim wzorcu projektu.
  • Archiwizując projekt używaj formatu pliku PLA. Zapisywanie wszystkich obiektów w wewnętrznej bibliotece nie jest zalecane. 
Przeczytaj także
Analiza chłonności w Archicadzie

Analiza chłonności w Archicadzie

Chcemy upraszczać procesy, które są mniej twórcze, a więcej czasu poświęcać na projektowanie. Jednym z nich są analizy chłonności. Jak robić je efektywniej?

05.03.2024
Projektowanie wnętrz w Archicadzie

Projektowanie wnętrz w Archicadzie

Archicad często utożsamiany jest z narzędziem do projektowania kubatury. Czy możliwe jest używanie go do projektowania wnętrz? W tym artykule przedstawiamy zalety takiego rozwiązania.

06.02.2024

Partnerzy